راه های متعددی جهت ارتقا گشتاور اتومبیل و توان ماشین موجود هست از قبیل ارتقا پاشش سوخت، ارتقا هوای محل ورود، خروج سرعت بالاتر دود ها، ارتقاء حجم ماشین و استفاده از سیستم های پرخوران (توربو شارژ). حالا موضوعی که اهمیت متعددی داراست این نیرو از چه دوری تا چه دوری باقی می‌ماند یا این که همان پیک توان چقدر است؟
در اتومبیل های SOHC مجهز به یک میل سوپاپ و 2 سوپاپ برای هر سیلندر ماشین (1 دود – 1 هوا) تکنولوژی سابق وجود داشت، لذا این پیشرانه ها اقتدار پاره ای در قبال موتورهای 16 سوپاپ داشتند استدلال آن نیز به عدم استنشاق کردن و تخلیه بدون نقص است. در این خودروها یک سوپاپ دود برای خروج گازهای آلاینده از سیلندر داشت و همینطور یک سوپاپ هوا برای هر سیلندر لذا فعالیت تخلیه و دم و بازدم به مشقت انجام می شود و به دلیل کم بودن تعداد سوپاپ ها متاسفانه در بعضی از خودروهای داخلی به چشم می خورد که جای پشیمانی دارد.
در خودروهای نو که مجهز به دو میل سوپاپ یا این که DOHC میباشند موتورهایی بادسود وری بهتری میباشند و اقتدار بیشتری نسبت به موتورهای SOHC ساخت می نمایند. در این موتورها در هر سیلندر 4 سوپاپ موجود هست که دو تا سوپاپ برای دود و دو تا برای هوا البته کلیه تکنولوژی موتور احتراق داخلی به اینجا تمام نمی شود و پیشرانه های نو مجهز به سیستم زمان بندی متغیر سوپاپ هستن که میزان همپوشانی سوپاپها را ارتقا میدهند و سبب ساز ارتقاء گشتاور در دورهای بالا و حتی در دورهای پایین می شود این مروری مختصر بر تکنولوژی زمان بندی متغیر سوپاپ بود که اختصارا VVT گفته می شود که سوپاپ های دود مقطع زمان بیشتری باز می‌مانند تا تخلیه بی نقص صورت بگیرد.
تمامی این کلام هایی که شد اهمیت ارتقاء گشتاور و اقتدار و تهیه پیک اقتدار موتور هست و هم اکنون وارد مشاجره دارای اهمیت می شویم. در موتورهای مسابقه ای به اصطلاح Race مدام از دور موتور بالایی به کار گیری می شود (7000 تا 8000 بدور در دقیقه). قضیه حیاتی ما ارتقاء بدور موتور نیست، بلکه در حالتی که زمان بندی و تکنولوژی موتور ما به نحوی نباشد که بتوان تا دورهای بالا گشتاور را به دست آوریم ارتقاء بدور موتور به غیر از ارتقاء استهلاک چه بسا کاهش توان چیزی به دست نمی آوریم لذا می بایست گشتاور در کلیه دورها بسته به نیاز ما تقسیم شود. در موتورهای ریس گشتاور در دور بالا و در موتورهای شهری و سدان ها بدور ذیل به دست می‌آید.
همانطورکه در صدر گفتیم، موتورهایی که برای مسابقه تهیه می گردند می بایست گشتاور دور بالایی داشته باشند که توضیح مختصری در اولیه مقاله داده شد. یکی از وسیع ترین و مهمترین قضیه ها میل سوپاپ و زاویه میل سوپاپ میباشد ولی دو پارامتر با اهمیت در میل سوپاپ داریم: Lift و Duration لیفت (Lift) در معنای میزان بلندی بادامک ها می باشند و دیوریشن (Duration) در معنای میزان پهنای نقطه سر بادامک ها است. هر چه لیفت ارتقاء پیدا نماید سوپاپ ها اندازه بیشتری باز می گردند و هر چه دیوریشن ارتقاء پیدا نماید سوپاپ ها زمان بیشتری باز می مانند و گشتاور دور بالاتری انتقال داده می شود.
در حال حاضر ما به اهمیت میزان لیفت و دیوریشن میل سوپاپ پیبریدم لذا استفاده از میل سوپاپ ریس (Race) برای اتومبیل های خانوادگی خلل ساز است به این دلیل که به دور ایده آل را به هم می زند (بدور موتور پایینی که پای راننده روی پدال گاز نیست و موتور در موقعیت درجا فعالیت می نماید را بدور ایده آل گویند یعنی تحت 1000RPM) در حال پاسخی برای تمامی این نیازها آماده شده و فناوری جدیدی که نخستین دفعه بوسیله هوندا ارایه شد VTEC یا این که لیفت متغیر سوپاپ گفته می شود. همانگونه که قبلاً گفته شد لیفت سوپاپ به میزان بلندی میل سوپاپ گفته می شود و هر چه لیفت سوپاپ بیشتر باشد سوپاپ ها زمان بیشتری و میزان بیشتری باز میگردند که سبب ساز ارتقاء گشتاور به دور بالا ارتقا اقتدار ماشین می شود.
تکنولوژی VTEC یا این که variable valve control system گفته می شود که در این تکنولوژی به جای به کار گیری از دو میل بادامک ماشین برای دو سوپاپ و دو انگشتی برای دو سوپاپ از 3 بادامک و سه انگشتی استفاده می شود. بادامک سمت راست و چپ از نگاه مقدار و لیفت
یکسان میباشند و در دور موتورهای زیر این دو بادامک به عمل گرفته می شود و بادامک میانه با لیفت بلند هرز می‌چرخد و انگشتی هم با همین بادامک هرز می‌چرخد، ولی وقتی که دور موتور بالا میرود و واحد در اختیار گرفتن ماشین از روش سنسورهایی پارامترهایی همچون وضعیت روزنه گاز دمای آب دور موتور فشار روغن دمای موتور سرعت اتومبیل را در دست گرفته از طریف عملگرهای هیدرولیکی به گیره های فرمان قفل این سه انگشتی را می دهند و بادامک با لیفت بلندتر وارد مدار می شود و دو بادامک با لیفت کمتر هرز می‌چرخند، زیرا لیفت آنها کمتر از سایر است و هیچ ارتباطی با انگشتی چپ و راست ندارد.
تفاوت میزان لیفت سوپاپ های محل ورود و خروجی
میزان لیفت سوپاپ های محل ورود مدام بیشتر از سوپاپ های خروجی است. میزان ارتقا لیفت سوپاپ های محل ورود 1.12 سانتیمتر و میزان ارتقا لیفت سوپاپ های دود 1سانتیمتر با سیستم لیفت متغیر سوپاپ ارتقا پیدا می نماید و ارتقا لیفت سوپاپ ها منجر می شود سوپاپ ها زمان بیشتری باز بمانند.
زمان به کار افتادن VTEC
این سیستم در یکسری موقعیت فعال نمیشود و اول در دورهای زیر 6000 به دور دوم در هنگامی که دمای مایع آب پایین 140 درجه فارنهایت باشد.
در حال حاضر ما می‌خواهیم یک سری به قبلی این سیستم بیندازیم. این سیستم ابتدا با اسم REV معرفی شد و این سیستم مثال اول VTEC است و نخستین دفعه بر روی موتور سیکلت هوندا استفاده شد که مخفف Revolution - modulated valve control هست.
اولین وسیله ای که این تکنولوژی بر روی آن نصب شد Honda CBR400 (سال 1983) بود. این سیستم پس از موتور سیکلت بر روی گونه های موتور با تکنولوژی های متعدد قابل نصب شد حتی در سواری های سیستم VTEC برای اولین دفعه بر روی ماشین های 16 سوپاپ DOHC نصب شد و سعی زیاد بالایی داشت. این سیستم در سال 1989 بر روی اتومبیل هوندا اینتگرا نصب شده بود. پیشرانه این ماشین b16a اسم داشت که این موتور در چندین نسل بر روی چندین ماشین نصب شد.
کاپوت ماشین
نسل اولیه موتور b16a در سال 98:
ویژگی های فنی
حجم موتور 1595 سی سی 1.6 لیتری 158 اسب بخار 7600 دور بر دقیقه و گشتاور 150 نیوتون متر در 7000 دور بر دقیقه نسبت به جرم حجمی 10.2 بر یک قطر پیستون 81 میلیمتر یا این که 8.1 سانتی متر کورس پیستون 77.4 میلی متر یا این که 7.74 سانتی متر حد اثر به دور موتور (رد لاین) 8200 دور بر دقیقه است.
نسل دوم موتور b16a 1992:
حجم موتور 1595 سی سی (1.6 لیتر) تعداد سیلندر 4 16 سوپاپ 168 اسب بخار در دور موتور 8400 rpm و 157 نیوتون متر در 7200 دور بر دقیقه حداکثر به دور موتور 8500rpm نسبت جرم حجمی 10.8 به یک کورس پیستون 81 میلیمتر (8.1 سانتی متر) کورس پیستون 77.4 میلی متر (7.44 سانتی متر)
این پیشرانه با حجم های فراوان ساخت گردیده اند 1.7 و 1.8 و 2.0 لیتری که توضیح هر یک از این پیشرانه ها از شکیبایی مقاله بیرون است.
درباره این سایت